Amarone

Veel wijnexperts beschouwen de Amarone als de meest ongewone topwijn in Italië. Het is afkomstig uit de Italiaanse wijnstreek Valpolicella Classico in Veneto en is een droge versie van de zoete Recioto - een andere DOCG wijn in de regio die ook wordt geproduceerd met gedroogde druiven. Voor de productie van de twee rode wijnen worden de druiven van verschillende druivensoorten gebruikt, met name de wijnstokken Corvina, Corvinone Veronese, Molinara en Rondinella.

Wat betekent de DOCG-status van Italiaanse wijnen?

DOCG is de afkorting voor Denominazione di Origine Controllata e Garantita. De oorsprong van DOCG-wijnen wordt gecontroleerd en gegarandeerd door de Italiaanse staat. Qua kwaliteit staan ze boven de DOC-wijnen (Denominazione di Origine Controllata - wijn uit gecontroleerde teelt) en nemen ze dus het topsegment in de Italiaanse wijnindustrie in beslag. DOCG-wijnen moeten in hun teeltgebied worden gebotteld, tanktransport voor het bottelen is uitdrukkelijk verboden. De DOGC-status wordt aangegeven met overeenkomstige banderollen. 
Momenteel worden 70 wijnen in Italië beschouwd als DOGC-producten. In de wijnregio Veneto hebben naast Amarone en drie Recioto-varianten nog negen andere -wijnen deze status.

De geboorte van Amarone - een fout in de Recioto-productie

De productie van de Amarone begint met het drogen van de druiven - de zogenaamde Appassimento duurt tot 120 dagen. Oorspronkelijk werd het pas in bijzonder goede jaren beoefend om Recioto te produceren - de ultieme wijndelicatesse van de Valpolicella-regio. Het hoge alcoholgehalte Recioto heeft een fruitig-mooi aroma dat vergelijkbaar is met portwijn - in tegenstelling tot portwijn wordt er echter geen suiker aan Recioto toegevoegd om de zoetheid te behouden en het gistingsproces te stoppen. Het krijgt zijn zoetheid door de immense suikerconcentratie die het gevolg is van het drogen van de druiven. Amarone is oorspronkelijk ontstaan door een fout in de Recioto-productie. Het werd voor het eerst vermeld op een afleveringsbewijs in 1938, en het oudste gedeclareerde Amarone-vat dateert van 1940. De eerste landgoedflessen van Amarone vonden plaats sinds 1953.

De marketing van Amarone - eerst in Canada

In de jaren 1930 begon in de grootste wijnbouwerscoöperatie van Valpolicella Classico het gistingsproces van een vat Recioto opnieuw - zo werd het suikergehalte van de wijn teruggebracht tot enkele grammen restsuiker. Hoewel de wijnboeren al ervaring hadden met dergelijke incidenten, werden meestal slechts kleine hoeveelheden wijn bedorven door de ongewenste gisting. Deze keer werd echter een vat met enkele duizenden liters aangetast - in plaats van de zoete Recioto was er een ultrazware, bijna droge rode wijn met een alcoholgehalte van 15 tot 16 procent geproduceerd. Voor verwende Recioto werd al eerder de term Recioto amaro - bittere zoete wijn - gebruikt. Daarom kreeg de nieuwe Italiaanse rode wijn de naam Amarone en moet deze zo goed mogelijk op de markt worden gebracht. De Valpolicella-wijnboeren vonden uiteindelijk een markt voor hun product in Canada, waar het vanaf het begin erg gewild was, vooral door de grote Italiaanse ballingengemeenschap.

Zachtere, meer evenwichtige Amarones - door een aangepast productieproces

Veel wijnkenners hebben ook moeite met een Amarone, althans in eerste instantie. Deze wijn is zwaar en volumineus, rijk aan tannines en zoet en bitter tegelijk in de nagalm. Na de gisting worden de Amarones minstens twee jaar in eikenhouten vaten gerijpt, maar vaak tot zes jaar. In de fles kunnen ze tientallen jaren worden bewaard. Goede Amaronen hebben een romige textuur en complexe aroma's waarin fruit-, kruiden-, tabaks- of chocoladetinten op de voorgrond treden. Minderwaardige kwaliteiten daarentegen zijn sterk tanninerijk en alcoholisch.

Vooral de jonge generatie Amarone producenten heeft inmiddels besloten om het productieproces aan te passen: De bessen staan enige tijd in hun eigen sap voordat de alcoholische gisting begint, hun aroma's worden voorzichtig en voorzichtig geëxtraheerd. Sterkere fysieke bewegingen van de brij tijdens het gistingsproces worden achterwege gelaten en de wijn wordt gerijpt in vaten van Sloveens eikenhout, die nauwelijks vanille-aroma's afgeven en tot 5.000 liter kunnen bevatten. Amaronen die op deze manier worden geproduceerd, vertonen een hogere fruitintensiteit en een fijnere tanninestructuur. Hoewel ze ook complex en pittig zijn, lijken ze zachter, voller en evenwichtiger dan de traditioneel geproduceerde Amarone.